بر اساس كشفيات باستان شناسي و مطالعات تاريخي، جامعه شرقي و به ويژه منطقة بين النهرين محل ظهور نخستين تمدن بشري و كانون تجمع انساني است. به همين دليل و به منظور انتظام بخشيدن به روابط اجتماعي و تهذيب اخلاقي، دين كانون مظهر اديان الهي و حتي مذاهب غير آسماني است جذابيت‌هاي اقتصادي، ديني، جغرافيايي و بخصوص شرايط شبه جزيره بودن اين منطقه از آغاز شكل گيري ؟ نيست موجب گرديد كه هر قدمي براي دستيابي به اين جذابيت‌ها منطقه را مورد هجوم قرار دهد. اين تهاجم موجب گرديد كه خاورميانه منطقه‌اي از نژادها – مذاهب زبانها و خلاصه مجموعة فرهنگي تفكيك ناپذير شود. اما از ميان تهاجم فرهنگ‌هاي مهاجم آنچه كه خاصيت اثر گذاري و تاثير پذيري بيشتري درشت فرهنگ غربي بود. آشنايي اروپا با منطقة خاور نسبت (گر چه اين يك اصطلاح قرن نوزدهمي است) و تاثير متقابل فرهنگي ناشي از دلايل بسياري است در جمله قرابت جغرافيايي – منافع مشترك تجاري با محوريت درياي سياه درياي مديترانه و خليج فارس  – ؟ اديان ابراهيمي يهوديت  و مسيحيت – تشكيل نخستين كلوينهاي يوناني در قرن ششم ق – م در دهانه نيل – نخستين برخورد نظامي ميان ايران و يونان و سپس روم – تشابه نژادي ميان اروپا و ايران (اروپاييان معتقدند كه ما شرق را بازرتشت ؟ ايران شناختيم) تمام اين دلايل قطعاً به دنبال برخوردهاي نظامي – روابط تجاري و تأثيرات مذهبي موجب كنش‌هاي فرهنگي ميان شرق و غرب و به ويژه پس از ظهور اسلام باعث تأثير و تأثيرات مذهبي موجب كنش‌هاي فرهنگي ميان شرق و غرب و به ويژه پس از ظهور اسلام باعث تأثير و تأثر فرهنگي بين اسلام و مسيحيت شد. بنابراين منطقة ما از دورة سومريان با اقلام حاشيه ؟ مديترانه ارتباط داشته، اما از دورة يونانيان اين ارتباط بيشتر در قالب نظامي – تجاري – سياسي و مذهبي بوده است.

نتيجه گيري

موضوع مورد مطالعه در اين طرح به دليل گستردگي بستر تاريخ و وسعت مبادلات فرهنگي ميان دو كانون تمدن بزرگ اسلام و مسيحيت طي دورة هزار سالة قرون وسطي از يك سو قابل اهميت است اما از جهت ديگر به علت تنوع موضوعي – چگونگي انتقال فرهنگ و تمدن اسلامي به اروپا و ميزان تأثيرگذاري آن و اختلاف نظر محققان اروپايي در خصوص تأثيرگذاري ، كل موضوع را در يك پيچيدگي مفهومي قرار داده است اما ظن غالب در ميان اكثر علماء ديروز و امروز اروپا اين است كه پس از ظهور اسكندر و لشكركشي او به شرق وي كه در پي تحقق نظرية «جهان وطني» سوفسطابيان و و استقرار امپراتوري واحد در سطح جهاني آباد آنروز بود ، بعد از تصرف مصر و ساخت شهر اسكندريه تصميم گرفت آتن رابه اين شهر منتقل كند. بنابراين ميراث علم و فلسفة يوناني به همت اسكندر به اسكندريه انتقال يافت و در اين شهر دانشمندان برجسته اي مثل اقليدوس . بطلميوس و ارشميدوس باب جديدي از علم يوناني را در اينجا گشودند كه حكايت ازتخصصي شدن علم از جمله رياضيات – نجوم و فيزيك و شيمي ميكرد. به اين ترتيب اسكندريه به كانون درخشاني تبديل شد و تا بعد از اسلام نيز اين درخشندگي ادامه داشت.

دانلود فايل