صرف افعال در تركي آذربايجاني قاعده‌مند است و براي آموختن آن نيازي به حفظ كردن استثناهاي زباني وجود ندارد. واسيلي ولاديمي‌رويچ بارتولد (Bartold|Vasily Bartold) در كتابِ «تاريخ ترك‌هاي آسياي ميانه» مي‌گويد: زبان تركي مانند ويروس است. از آنجا كه به دليل قاعده‌مندي مفرطش يادگيري آن آسان است، اقوام ترك در هر منطقه‌اي كه ساكن شده‌اند، زبان اقوام مجاور را به‌سرعت تحت تأثير قرار داده و موجب افزايش سريعِ ترك‌زبانان شده‌است -نقل به مضمون-)

در زبان تركي آذربايجاني امكان ساختن فعل و مصدر از اسم و صفت وجود دارد. مثال: قولاخ (گوش)، قولاخ‌لاماخ (گرفتن از گوشِ كسي براي تنبيه)؛ ال (دست)، ال‌له‌مك (ورز دادن)؛ سو (آب)، سولاماق (آب پاشيدن)؛ گؤزل (زيبا [صفت])، گؤزل‌لمه‌ك (به‌زيبايي ستودن)، يئيين (تند [صفت]) يئيين‌لمك (شتاب گرفتن)؛ گؤز (چشم)، گؤزلوك (عينك)، گؤزلوك‌چو (عينك‌ساز يا عينك‌فروش)، گؤزلوك‌چولوك (عينك‌سازي يا عينك‌فروشي). اين ويژگي زبان‌شناختي، امكان گسترده‌اي براي افادهٔ روي‌دادها و افعال پديد مي‌آورد تاآنجا كه برخي از محققين شمار فعل را در زبان‌هاي تركي و ازجمله آذربايجاني غيرقابل شمارش دانسته‌اند.

در زبان تركي آذربايجاني افعال قادر به بيان «فعل منفي»، «توانستن»، و «نتوانستن» هستند. مثال: گئت (برو)، گئت‌مه (نرو)، گئده‌بيل‌مك (توان يا امكان رفتن داشتن)، گئده‌بيل‌مه‌مك (توان يا امكان رفتن نداشتن).

افعال در زبان تركي تك‌جزئي و يك‌تكه هستند. ساختن فعل با استفاده از افعال معين يا افعال كمكي عمدتاً به افعالي منحصر است كه از زبان عربي يا فارسي به تركي آذربايجاني وارد شده‌اند. اين ويژگي انعطاف‌پذيري قابل توجهي در زبان تركي آذربايجاني براي ساختن واژه‌هاي جديد حتي با استفاده از وام‌واژه‌ها ايجاد مي‌كند. مثال: تلفن، تلفن‌لاش‌ماق (ارتباط تلفني برقرار كردن).

افعال متعدي در تركي آذربايجاني با اضافه كردن پسوند به افعال لازم ساخته مي‌شود. بطور مثال: اوخشاماق=شبيه بودن ← اوخشاتماق= شبيه كردن

افعال متعدي درجه دو و درجه سه نيز قابل ساخت است: يازماق = نوشتن(متعدي)← يازديرماق = نويساندن (متعدي درجه دو)← يازديرتماق = وسيله نوشتن كسي را فراهم كردن (متعدي درجه سه).

تركيب پسوندها و حالات افعال در تركي آذربايجاني به خلق كلماتي منجر مي‌شود كه بيان آنها در برخي زبان‌هاي تصريفي با يك يا چند جمله مقدور است. مثال: اونلاري سئويشديرمه‌لي‌ييك (onlari sevişdirməliyik)= آن‌ها را بايد تشويق كنيم كه همديگر را دوست داشته باشند. يا براي دوست داشتن هم بايد تشويقشان كنيم. يا سانجيلانديرانلاردانيميش (Sancılandıranlardanımış)= از نوعي بود كه باعث درد مي‌شود

سلام. يورولمياسيز/ سلام خسته نباشيد

زبان تركي يكي از زبانهايي است كه علاوه بر ايران در چندين كشور دنيا از جمله تركيه, جمهوري آذربايجان, بيشتر جمهوري هاي قفقاز و حتي در چندين كشور اروپايي مانند آلمان, فرانسه و ... به عنوان يكي از زبانهاي مطرح كاربرد دارد زيرا در آن كشورها تعداد زيادي ترك به عنوان اقليت قابل توجه زندگي مي كنند كه داراي حق و حقوق فرهنگي خود مي باشند. علاوه بر آن با توجه به اينكه تمامي افعال زبان تركي از يك قاعده واحد تبعيت مي كنند و داراي ريشه هستند بنابراين هم ياد گرفتن آن آسان است و از سوي ديگر با يادگرفتن يك لهجه از زيان تركي قادر خواهيد بود با افرادي كه به لهجه هاي مختلف تركي صحبت مي كنند ارتباط برقرار كنيد.  بنابر اين در اين سايت آنچه كه براي يك شخص براي برقراري ارتباط و انجام امور روزمره به زبان تركي لازم است, در قالب درس هاي مختلف آورده خواهد شد. اميد كه در اين زمينه موفقيت هايي حاصل گردد.

درس 1  (اعداد)

اعداد در تركي از يك قاعده خاصي پيروي مي كند كه يادگيري آن را آسان مي كند. شما ابتدا اعداد زير را به خاطر بسپاريد:

    1= بير 2= ايكي 3= اوچ   4= دؤرد   5= بئش 6= آلتي  7= يئددي  8= سگگيز 9= دوققوز

 10= اون  20= ايييرمي  30= اوتوز  40= قيرخ  50= اَللي 60= آتميش  70= يئتميش  80= هشتاد 90= دوخسان   100= يوز  200= ايكي يوز  300= اوچ يوز  400=دؤرد يوز  و الي آخر  1000= مين  1000000= ميليون  1000000000= ميليارد

حالا كه اين اعداد را به خاطر سپرديد (سطر اول اعداد از 1 تا 9 و سطر دوم اعداد ده تا ميليارد)

اكنون شما مي توانيد با اضافه كردن اعداد به همديگر, عدد مورد نظر خود را بسازيد به عنوان مثال براي ساختن عدد 11 شما فقط عدد 10 و 1 را يكجا مي آوريد. به مثالهاي بيشتر توجه كنيد:

21= ايييرمي بير    32= اوتوز ايكي   105= يوز بئش   1002= مين ايكي  2004= ايكي مين دؤرد

اكنون شما شيوه شمارش در تركي را ياد گرفتيد. اين مهم را به شما تبريك مي گويم.  ساغ اول

منتظر درس بعدي باشيد كه در مورد تعارفات روزمره خواهد بود.

بقيه درسها در ادامه مطلب...........................

كؤرتوددوغون بوراخماز

قوچ ايت دايي سيناچكر،خاتون قيزخالاسينا

دين سيزين كي ايمانسيزدي

اولمه اششكيم يونجابيتينجه

بوشلي بوشلونون ساغليغين ايستر

مالين بك ساخلاقونشون اوري توتما

چولمك ديغيرلاناردوواغين تاپار

اصيل ايتمزياغ ايئيمز

مال گئدربيرياناايمان گئدرمين يانا

دالدان آتان داش تؤپوغادئير

سؤزسؤزي گتيررآرشين بئزي

چك زحمت گؤرلذت

چؤخ دولانان چؤخ بولر (چؤخ دولانان تؤپوغاداش دئير)

دوه اوينويانداقارياغار

نانجيبه چالاسي يا گئتمه

اششك ساتان كؤششك آلانماز

قونشي پايي ياخچي دي بيرگون سنده بيرگون منده

قونشي قونشوياباخارجانيني اوداياخار

در ادامه مطلب ميتوانيد معادل فارسي ضرب المثلها را ببينيد.........

ƏLİFBA

Əlifba hərflərin müəyyən sıra ilə düzülüşünə deyilir.

Əlifba sözü ərəb əlifbasında ilk iki hərfin adını bildirən (əlif, bə), yunan dilində isə alfa və beta hərflərinin birləşməsindən ibarət olan alfabet şəklində işlənir.

İlk əlifbanı finikiya tacirləri tərtib etmişlər. Dünyada ən çox işlənən əlifbalar ərəb(sətrənciyyə), kiril və latın əlifbalarıdır.