چكيده

هدف پژوهش حاضر، بررسي سطح سلامت رواني در خانواده هاي خلبانان نظامي و همچنين بررسي سطح سلامت رواني همسران خلبانان نظامي در مقايسه با همسران افراد عادي، مي باشد.

در اين پژوهش، عامل حرفة پر تنش خلباني به عنوان متغير پيش بين و سلامت رواني به عنوان متغير ملاك در نظر گرفته شده اند. جامعة پژوهش متشكل از ۱۲۰ نفر از خانواده هاي خلبانان نظامي است كه از اين ۱۲۰ نفر، ۳۲ نفر را همسران و ۸۶ نفر را فرزندان تشكيل مي دهند و همچنين ۳۰ نفر از همسران افراد عادي نيز جهت مقايسه با ۳۰ نفر از همسران خلبانان نظامي از نظر سطح سلامت رواني، از جامعة در دسترس به گروه نمونة پژوهش اضافه گرديد. اما در نهايت ۱۴۸ پرسشنامه بازگردانده شده مورد تجزيه و تحليل آماري انجام گرفت.

پژوهش حاضر، يك پژوهش از نوع توصيفي- همبستگي است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه SCL-90-R و پرسشنامة مشخصات فردي -خانوادگي مي باشد. اين پژوهش در نهايت به شش سؤال اصلي پاسخ مي دهد كه اين شش سؤال عبارتند از:

۱-سلامت رواني همسران خلبانان نظامي در چه سطحي است؟

۲-سلامت رواني همسران افراد عادي در چه سطحي است؟

۳-سلامت رواني همسران خلبانان نظامي در مقايسه با سلامت رواني همسران افراد عادي در چه سطحي است؟

فهرست مطالب
عنوان                                                   صفحه
مقدمه ……………………………………………………………………………………………. ۱
فصل اول: بيان مسأله
مقدمه ……………………………………………………………………………………………. ۷
بيان مسأله ………………………………………………………………………………………. ۷
ضرورت و اهميت پژوهش ………………………………………………………………… ۱۱
اهداف پژوهش ………………………………………………………………………………. ۱۲
سؤالهاي پژوهش …………………………………………………………………………….. ۱۳
مفاهيم و متغيرهاي عملياتي ……………………………………………………………….. ۱۴
خلاصه فصل …………………………………………………………………………………. ۱۷
فصل دوم:گسترة نظري موضوع و پيشينه تحقيقاتي
مقدمه ………………………………………………………………………………………….. ۱۹
مباني نظري …………………………………………………………………………………… ۱۹
مفهوم سلامت ………………………………………………………………………. ۱۹
نگاهي تاريخي به سلامت و بيماري …………………………………………….. ۲۱
الگوهاي سلامت ……………………………………………………………………. ۲۳
مقايسة الگوهاي سلامت ………………………………………………………….. ۴۲
عنوان                                                   صفحه
ابعاد سلامت ………………………………………………………………………… ۴۳
سلامت رواني ……………………………………………………………………….. ۴۷
مفهوم سلامت رواني در نظريه هاي مختلف …………………………………… ۵۲
تعريف تنيدگي ……………………………………………………………………… ۷۲
تاريخچة تنيدگي ……………………………………………………………………. ۷۵
انواع تنيدگي ………………………………………………………………………… ۷۶
محركهاي تنيدگي زا ……………………………………………………………….. ۷۷
چه كسي در برابر تنيدگي آسيب پذير تر است؟ ………………………………. ۷۹
هزينة تنيدگي ……………………………………………………………………….. ۸۰
منابع تنيدگي و زندگي حرفه اي …………………………………………………. ۸۱
عوامل تنيدگي شغلي ………………………………………………………………. ۸۴
مكانيزمهاي تأثير تنيدگي ………………………………………………………….. ۹۱
واكنشهاي جسماني در مقابل تنيدگي ……………………………………………. ۹۳
نشانگان سازگاري عمومي سليه ………………………………………………….. ۹۴
ارتباط تنيدگي با بهداشت و سلامت رواني ……………………………………. ۹۷
آثار روانشناختي تنيدگي …………………………………………………………… ۹۹
تنيدگي و بيماريها ………………………………………………………………… ۱۰۰
عنوان                                                   صفحه
تنيدگي و رويدادهاي زندگي ……………………………………………………. ۱۰۹
پيشگيري و درمان ………………………………………………………………… ۱۱۱
كاهش تنيدگي در محيط كار ……………………………………………………. ۱۲۲
يافته هاي پژوهشي ………………………………………………………………………… ۱۲۴
پژوهشهاي داخلي ………………………………………………………………… ۱۲۴
پژوهشهاي خارجي ………………………………………………………………. ۱۲۶
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………….. ۱۲۹
فصل سوم:روش تحقيق
مقدمه ………………………………………………………………………………………… ۱۳۱
نوع پژوهش ………………………………………………………………………………… ۱۳۱
جامعة آماري ……………………………………………………………………………….. ۱۳۲
گروه نمونه  …………………………………………………………………………………. ۱۳۲
روش نمونه گيري …………………………………………………………………………. ۱۳۲
ابزار اندازه گيري …………………………………………………………………………… ۱۳۳
روشهاي آماري …………………………………………………………………………….. ۱۴۳
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………….. ۱۴۴

عنوان                                                   صفحه
فصل چهارم:تجزيه و تحليل داده ها
مقدمه ………………………………………………………………………………………… ۱۴۶
يافته هاي توصيفي …………………………………………………………………………. ۱۴۶
يافته هاي استنباطي ………………………………………………………………………… ۱۶۱
يافته هاي جانبي ……………………………………………………………………………. ۱۸۰
خلاصه فصل ……………………………………………………………………………….. ۱۸۷
فصل پنجم:تفسير نتايج
مقدمه ………………………………………………………………………………………… ۱۹۱
تفسير خلاصه اي از پژوهش …………………………………………………………….. ۱۹۱
بحث و بررسي دربارة يافته هاي پژوهشي …………………………………………….. ۱۹۴
محدوديتهاي پژوهش ……………………………………………………………………… ۲۰۳
پيشنهادات …………………………………………………………………………………… ۲۰۳
فهرست منابع فارسي ………………………………………………………………………. ۲۰۵
فهرست منابع انگليسي ……………………………………………………………………. ۲۰۸
ضمائم ……………………………………………………………………………………….. ۲۰۹

فهرست اشكال
عنوان                                                   صفحه
شكل (۱-۲):الگوي زيستي- رواني- اجتماعي …………………………………………. ۲۷
شكل(۲-۲):الگوي جديدي از سلامت …………………………………………………… ۳۱
شكل(۳-۲):ارتباط سلامت با ساير حوزه هاي مرتبط با سلامت …………………….. ۳۵
شكل(۴-۲):پايه هاي الگوي اعتقاد به سلامت ………………………………………….. ۳۸
شكل(۵-۲):الگوي مراحل تغيير …………………………………………………………… ۴۰
شكل(۶-۲):راههاي كه از طريق آنها تنيدگي به بيماري منتهي مي گردد …………… ۹۲
شكل(۷-۲):سندرم سازش عمومي ……………………………………………………….. ۹۷

فهرست جدولها
عنوان                                                   صفحه
جدول (۱-۲): مقياس درجة سازگاري مجدد اجتماعي ……………………………… ۱۱۰
جدول (۱-۴): جدول فراواني بر حسب جنسيت …………………………………….. ۱۴۶
جدول (۲-۴): جدول فراواني بر حسب وضعيت تأهل ……………………………… ۱۴۷
جدول (۳-۴): جدول فراواني بر حسب ميزان تحصيلات ………………………….. ۱۴۸
جدول (۴-۴): جدول مقايسة فراواني نمرات در همسران و خلبانان نظامي ……… ۱۴۹
جدول (۵-۴): نتايج توصيفي مربوط به گروه همسران خلبانان نظامي و همسران افراد عادي …………………………………………………………………………………………. ۱۵۲
جدول (۶-۴): نتايج توصيفي مربوط به فرزندان دختر و پسر خلبانان نظامي ……. ۱۵۵
جدول (۷-۴): نتايج توصيفي مربوط به فرزندان و همسران خلبانان نظامي ………. ۱۵۸
جدول (۸-۴): نتايج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بين دو گروه همسران خلبانان نظامي و همسران افراد عادي …………………………………………………………….. ۱۶۲
جدول (۹-۴): نتايج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بين دو گروه فرزندان خلبانان نظامي و همسران خلبانان نظامي ………………………………………………………… ۱۷۰
جدول (۱۰-۴): نتايج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بين دو گروه فرزندان دختر و پسر خلبانان نظامي ………………………………………………………………………… ۱۷۸

عنوان                                                   صفحه
جدول (۱۱-۴): جدول فراواني همسران خلبانان در حين خدمت و همسران خلبانان بازنشسته …………………………………………………………………………………….. ۱۸۰
جدول (۱۲-۴): نتايج توصيفي مربوط به همسران خلبانان در حين خدمت و همسران خلبانان بازنشسته …………………………………………………………………………… ۱۸۱
جدول (۱۳-۴): نتايج حاصل از آزمون مستقل نمونه ها بين دو گروه همسران خلبانان در حين خدمت و همسران خلبانان بازنشسته …………………………………………. ۱۸۴

فهرست نمودارها
عنوان                                                   صفحه
نمودار (۱-۲): طيف عافيت و بيماري ……………………………………………………. ۴۵
نمودار (۱-۴): نيمرخ رواني همسران و فرزندان خلبانان نظامي (۱۱۸نفر) ……….. ۱۵۰
نمودار (۲-۴): تعداد علائم مثبت مرضي در كل آزمودنيها ………………………….. ۱۵۱
نمودار (۳-۴): نيمرخ رواني همسران خلبانان نظامي در مقايسه
با همسران افراد عادي …………………………………………………………………….. ۱۵۴
نمودار (۴-۴): نيمرخ رواني فرزندان پسر و دختر خلبانان نظامي در مقايسه با هم ۱۵۷
نمودار (۵-۴): نيمرخ رواني همسران خلبانان نظامي در مقايسه
با فرزندان خلبانان نظامي …………………………………………………………………. ۱۵۹

فهرست منابع:
الف) منابع فارسي
۱-    آلبوشوكه، سيد احمد ، خستگي پرواز و محدوديت هاي زمان پرواز، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشكده صنعت هواپيمايي كشوري(۱۳۷۴)
۲-    استورا، جين بنجامين ، تنيدگي يا استرس بيماري جديد تمدن ترجمه پريرخ دادستان، تهران، انتشارات رشد (۱۳۷۷)
۳-    باقي، عباس؛ بيماريهاي شايع شغلي ؛ فصلنامه ايمني ؛ شمارة ۳۴ (۱۳۸۰)
۴-    پريور، علي ؛ نابسامانيهاي رواني . تهران . انتشارات آسيا (۱۳۶۹).
۵-    توكلي كلاله ، بررسي عوامل استرس را وضعيت سلامت عمومي در مديران و مديره هاي پرستاري بيمارستانهاي دانشگاهي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني تهران ؛ شهيد بهشتي و ايران، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه علوم پزشكي ايران (۱۳۷۵)
۶-    جي. كرتيس، آنتوني ، روانشناسي سلامت ، ترجمه دكتر علي فتحي آشتياني و هادي عظيمي آشتياني، انتشارات بعثت (۱۳۸۳)
۷-    خدا رحيمي، سيامك ؛ مفهوم سلامت روانشناختي، تهران ؛ انتشارات جاودان خرد  (۱۳۷۴)
۸-    دلاور، علي ؛ روش تحقيق در روانشناسي و علوم تربيتي، تهران، نشر ويرايش (۱۳۷۹)
۹-    ديماتئو، ام. رابين ، روانشناسي سلامت جلد دوم، ترجمة كيانوش هاشميان، تهران، انتشارات سمت (۱۳۷۸)
۱۰-    رأس، ر. آلتماير. ۱،۱ ، استرس شغلي‌ ، ترجمة غلامرضا خواجه پور؛ تهران؛ انتشارات سازمان صنعتي (۱۳۷۷)
۱۱-    رمضاني، رضا؛ بهداشت رواني را جدي بگيريد ؛ فصلنامه ايمني ؛ شماره ۳۷ (۱۳۸۱)
۱۲-    سي وارد، برايان كوك ؛ مديريت استرس؛ ترجمه مهدي قراچه داغي؛ تهران، نشر پيكان (۱۳۸۱)
۱۳-    سيف، علي اكبر؛ متغير رفتار و رفتار درماني (نظريه ها و روشها)؛ تهران؛ نشر دوران (۱۳۸۱)
۱۴-    شهيدي، شهريار. حمديه، مصطفي ؛ اصول و مباني بهداشت رواني؛ تهران؛ انتشارات سمت (۱۳۸۱)
۱۵-    ظاهري نخست- حميد رضا ؛ مقايسه اختلالات روان تني در گروههاي پروازي و غير پروازي؛ پايان نامه كارشناسي ارشد؛ كارشناسي آزاد اسلامي كرج (۱۳۷۴)
۱۶-    فتحي، علي، عظيمي آشتياني، هادي ؛ روانشانسي سلامت ؛ انتشارات بعثت  (۱۳۸۲)
۱۷-    كلينيك، كريس، رال ؛ رويارويي با چالشهاي زندگي  فناوري؛ ترجمه علي محمد گودرزي؛ تهران؛ انتشارات رسا (۱۳۸۲)
۱۸-    گنجي، حمزه ؛ ارزشابي شخصيت (پرسشنامه ها)؛ تهران؛ نشر سالامان (۱۳۸۰)
۱۹-    معاونت ايمني پرواز؛ استرس و هوانوردان؛ فصلنامه ايمني شماره ۴۱؛
۲۰-    مغازه، زهرا ؛ اربطه استرس شغلي معلمين و رضايت شغلي آنها در منطقه مهرشهر كرج، پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه ترتيب مدرس  (۱۳۷۴)
۲۱-    مغازه، زهرا ؛ رابطه استرس شغلي معلمين و رضايت شغلي آنها منطقه در ظهر كرج؛ پايان نامه كارشناسي ارشد، دانشگاه ترتيب مدرس (۱۳۷۴)
۲۲-    مكي، محسن ؛ استرس ؛ فصلنامه ايمني ؛ شماره ۳۵ (۱۳۸۰‌)
۲۳-    منجمي، فرشيد ؛ بررسي وضعيت استرس پرسنل مدارك پزشكي شاغل در بيمارستانهاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي ايران ؛ پايان نامه كارشناسي ارشد (۱۳۷۵)
۲۴-    ميلاني فر، بهروز ؛ بهداشتي رواني؛ تهران؛ نشر قوس (۱۳۷۸)
۲۵-    هلز ، ديان ، رهنمودهاي سلامت زيستن ، ترجمه دكتر الهه ميرزايي و همكاران، انتشارات كتابخانه فرودين (۱۳۷۶)
۲۶-    هومن، حيدر علي؛ به شناخت روش علمي در علوم رفتاري (پايه هاي پژوهش)؛ تهران؛ با نشر پارسا(۱۳۷۱)

ب) منابع خارجي
Boser, Robert, J.1998, pilots pay accident rates.
Airlinesafety.com
-cappon Danied. 2000, pschological problems in pilots, Errorin pilots, www.Aviationsafty online.com
-carlines, marvin. 1989, The spousal factor in pilot stress, psyclit journal Articles.
-Reinhart, Richard, MD. 1996, stress and the pilots spouse, national Business Aviation Assocition, INC.
slott, G.R.MD. 1998, monitoring your blood pressure, Topics for health of pilots, the federal Aviation medical bulletin.

دانلود فايل