مقدمه:

در هنگام ورود به قرن بيستم يا بيست و يكم ، گسترش و عمق فقر در دنياي در حال توسعه، تعجب برانگيز است. در حدود ۳/۱ ميليارد نفر(۳۰ درصد جمعيت جهان) با درآمد سرانه يك دلار يا كمتر جهت تأمين غذا، سرپناه و ديگر نيازها در فقر مطلق به سر مي برند. بنا بر اين جاي تعجب نيست كه گرسنگي ، سوء تغذيه و بيماريهاي وابسته به آنها افزايش يافته اند.  بيش از ۸۰۰ ميليون نفر جهت برخورداري از زندگي سالم و فعال به غذاي كافي، دسترسي ندارند. ميليون ها نفر ديگر نيز در لبة گرسنگي به سر مي برند و بيش از ۱۸۰ ميليون نفر از كودكان پيش دبستاني داراي وزن متناسب با سن خود نيستند كه اينها نشان دهنده عدم امنيت غذائي در حال و آينده مي باشد.(برزعلي و همكاران، ۱۳۷۹).

در ايران محدوديت منابع آبي، استفاده كامل از زمين هاي قابل كشت را محدود ساخته است.  از مجموع ۵۱ ميليون هكتار از اراضي قابل كشت ، فقط ۷/۱۸ ميليون هكتار با ۶۰-۵۰ درصد بهره‏وري در چرخه توليد بكار گرفته مي‏شود.  از اين مقدار نيز هر ساله بيش از ۵/۵ ميليون هكتار به صورت آيش بوده و كشت نمي‏شود(عامل هاشمي پور، ۱۳۷۷).  همچنين ۴ ميليون هكتار از اراضي زراعي كشور شور مي‏باشد(بانياني و حكيمي،  ۱۳۷۶).  در اين راستا استفاده از گياهان زراعي متناسب با شرايط اقليمي كشور و ابداع روشهاي به زراعي براي بهره برداري بيشتر از امكانات موجود، بويژه آب و خاك، ضروري بنظر مي‏رسد.

 پنبه يا طلاي سفيد مهمترين و قديمي ترين گياه ليفي است(ناصري، ۱۳۷۴) و يكي از گياهان مناسب براي كشت در مناطق خشك ونيمه خشك مي باشد.  اين گياه نسبت به شوري خاك يا آب آبياري جزو گياهان مقاوم طبقه بندي مي‏شود(كوچكي وهمكاران، ۱۳۷۲). در بين گياهان صنعتي، پنبه از موقعيت ويژه‏اي برخوردار است. اين گياه نه تنها با توليد الياف در صدرمهمترين گياهان ليفي جاي گرفته است، بلكه با داشتن دانه هاي غني از روغن و پروتئين، سهم عمده اي را در تأمين روغن خوراكي و جيره غذائي دام به عهده دارد.  بدين ترتيب فرآورده هاي گياه پنبه ضمن آنكه قسمت عمده اي از نيازهاي اساسي مردم را برطرف مي كند، مادة خام صنايع نساجي و غذائي را فراهم نموده و در هر مرحله از توليد نيز به همراه اشتغال زائي مي تواند ارزش افزوده قابل ملاحظه اي را كسب نمايد (خدابنده، ۱۳۷۲).

فهرست مطالب
عنوان    صفحه
مقدمه     ۱
مقدمه    ۲
فصل اول،كليات    ۴
۱-۱- تاريخچه    ۵
۱-۲- اهميت پنبه    ۶
۱-۳- سطح زير كشت ، توليد و عملكرد پنبه در ايران     ۶
۱-۴- طبقه بندي پنبه     ۷
۱-۵- مشخصات گياه شناسي     ۹
۱-۶-تنش محيطي     ۱۷
۱-۷- تنش خشكي    ۱۸
۱-۸- تنش غرقابي    ۲۰
۱-۹- تنظيم كننده هاي رشدي     ۲۶
فصل دوم : بررسي منابع ( پيشينه تحقيق )     ۲۹
۲-۱- جوانه زني بذر    ۳۰
۲-۱-۱جوانه زني بذر پنبه     ۳۲
۲-۲- اثرات تنش خشكي در پنبه     ۳۳
۲-۲-۱- اثر تنش خشكي بر تنفس     ۳۶
۲-۲-۲- توسعه و تقسيم سلول در شرايط تنفس     ۳۶
۲-۲-۳- اثر تنش خشكي بر فرايند فتوسنتزي    ۳۷
۲-۳- اثر تنش خشكي بر انتقال مواد فتوسنتزي    ۳۷
۲-۴- اثر آب ايستادگي و برخي مواد تنظيم كننده ي گياهي بر رشد و عملكرد گياه پنبه     ۳۷
۲-۵- اندازه گيري ميزان تبخير و تعرق پتانسيل از خاك با استفاده از تشتك تبخير     ۳۹
فصل سوم : مواد و روشها ( روش تحقيق )     ۴۱
۳-۱- آزمايشات تنش خشكي ( كم آبي )     ۴۲
۳-۱-۱- ارزيابي تاثير تنش خشكي ( كم آبي ) بر ويژگيهاي جوانه زني ارقام پنبه     ۴۲
۳-۱-۲- آزمايش برآورد ميزان جوانه زني در شرايط تنش خشكي ( كم آبي )    ۴۲
۳-۲-آزمايش ارزيابي گياهچه اي در شرايط تنش خشكي ( كم آبي )    ۴۳
۳-۲-۱- اندازه گيري مقدار كلروفيل به روش جنسن     ۴۴
۳-۳- آزمايش تنش خشكي ( كم آبي ) در شرايط مزرعه اي     ۴۵
۳-۴- تنش غرقابي ( آب ايستايي)     ۴۶
۳-۵- تجزيه وتحليل     ۴۷
فصل چهارم: نتيجه وبحث     ۴۸
۴-۱- بررسي خصوصيات جوانه زني و رشدي ارقام مختلف پنبه تحت تنش خشكي (كم آبي)    ۴۹
۴-۱-۱ تجزيه واريانس     ۴۹
۴-۱-۲- بحث و نتيجه گيري     ۴۹
۴-۲- مطالعه تنش خشكي (كم آلي) در گلخانه     ۵۴
۴-۳- بررسي خصوصيات عملكردي ارقام مختلف پنبه تحت شرايط خشكي(كم آبي) در شرايط مزرعه     ۶۵
۴-۳-۱- نتايج تجزيه واريانس صفات مورد بررسي در مطالعه مزرعه اي     ۶۵
۴-۳-۲- نتايج مقايسه ميانگين هاي صفات مورد مطالعه در شرايط آزمايش مزرعه اي     ۶۶
۴-۳-۳- بررسي ضراب همبستگي بين صفات     ۷۵
۴-۴- اثر تنظيم كننده رشد در تحمل به آب ايستادگي پنبه در دماهاي مختلف فيتوترون    ۷۶
۴-۴-۱ تجزيه واريانس صفات     ۷۶
۴-۴-۲-مقايسه ميانگين ها     ۷۸
۴-۴-۳- بحث     ۸۹
فصل پنجم: نتيجه گيري  و پيشنهادات     ۹۴
۵-جمع بندي نتايج آزمايشات     ۹۵
۵-۱- پيشنهادات     ۹۶
فهرست منابع     ۹۷
چكيده انگليسي    ۱۰۷

فهرست جداول

عنوان    صفحه
جدول ۲-۱-  ميانگين مربعات صفات مورد بررسي در آزمايش جوانه زني.    ۵۱
جدول۲-۲-  ميانگين درصد و سرعت جوانه زني در پتانسيلهاي مختلف اسمزي.    ۵۱
جدول۲-۳-  نتايج مقايسه ميانگين درصد و سرعت جوانه زني در ارقام مورد بررسي.    ۵۲
جدول۲-۴-  اثر متقابل عامل هاي مورد تحقيق بر صفات جوانه زني در تيمارهاي مورد مطالعه*.    ۵۳
جدول ۲-۵- درجه آزادي و ميانگين مربعات صفات مورد بررسي در مطالعه گلخانه اي.    ۵۸
جدول۲-۶- نتايج مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي در سطوح تنش خشكي در گلخانه*.    ۵۹
جدول۲-۷-  نتايج مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي ارقام پنبه در سطوح تنش خشكي در گلخانه*.    ۶۰
جدول۲-۸- نتايج مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي در تيمارهاي مورد مطالعه در شرايط گلخانه اي*.    ۶۱
جدول ۲-۹-  ضريب همبستگي ساده بين صفات مورد  بررسي در مطالعه گلخانه اي.    ۶۳
جدول ۳-۱- نتايج تجزية واريانس صفات مورد بررسي.    ۶۵
جدول ۳- ۲- نتايج مقايسه ميانگين اثرات متقابل تنش خشكي × رقم بر صفات مورد بررسي.    ۷۴
جدول ۳- ۳- جدول ضريب همبستگي بين صفات مورد مطالعه    ۷۵
جدول۴-۱- تجزية واريانس صفات مورد بررسي.    ۷۷
جدول ۴-۲- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده در دماهاي مورد مطالعه.    ۸۴
جدول ۴-۳- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده تحت تاثير تنظيم كننده هاي مختلف رشد.    ۸۴
جدول ۴-۴- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده در ارقام مورد مطالعه.    ۸۵
جدول ۴-۵- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده تحت اثرات متقابل دما و تنظيم كننده رشد.    ۸۵
جدول ۴-۶- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده تحت اثرات متقابل دما و رقم.    ۸۶
جدول ۴-۷- مقايسه ميانگين صفات اندازه گيري شده تحت اثرات متقابل تنظيم كننده رشد و رقم.    ۸۷

فهرست شكل ها

عنوان    صفحه
شكل ۱-۱: مصرف و توليد پنبه از سال زراعي ۲۰۰۵ تا كنون .    ۷
شكل ۳-۱: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين تعداد شاخه هاي زايشي در ارقام پنبه.    ۶۶
شكل ۳-۲: مقايسه ميانگين تعداد شاخه هاي زايشي در ارقام پنبه.    ۶۷
شكل ۳-۳: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين تعداد قوزه در بوته.    ۶۷
شكل ۳-۴: مقايسه ميانگين تعداد قوزه در بوته در ارقام پنبه.    ۶۸
شكل ۳-۵: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين وزن بيست قوزه.    ۶۹
شكل ۳-۶: مقايسه ميانگين وزن بيست قوزه در ارقام پنبه.    ۶۹
شكل ۳-۷: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين عملكرد چين اول.    ۷۱
شكل ۳-۸: مقايسه ميانگين عملكرد چين اول در ارقام پنبه.    ۷۱
شكل ۳-۹: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين عملكرد چين دوم.    ۷۲
شكل ۳-۱۰: مقايسه ميانگين عملكرد چين دوم در ارقام پنبه.    ۷۲
شكل ۳-۱۱: اثر سطوح مختلف تنش خشكي بر ميانگين عملكرد كل وش.    ۷۳
شكل ۳-۱۲: مقايسه ميانگين عملكرد كل وش در ارقام پنبه.    ۷۳

منابع

1. امام، ي.  (۱۳۷۴).  فيزيولوژي توليد گياهان زراعي گرمسيري.  چاپ اول.  مركز نشر دانشگاه شيراز.
2. بانياني، ع.  و م.  حكيمي.  (۱۳۷۶).  كشت گلداني پنبه با استفاده از پيپرپات.  سنبله  ۶۲-۹۲،۲۴٫
3. برزعلي،م. (۱۳۸۷). تعيين روشهاي موثر در كاهش اثرات خشكسالي بر عملكرد گياه پنبه در استان گلستان. گزارش نهائي پروژه تحقيقاتي، انتشارات معاونت برنامه ريزي استانداري گلستان.
4. برزعلي،م. (۱۳۸۸). اثر محلولپاشي گلايسين بتائين به تحمل به خشكي در ارقام مختلف پنبه. گزارش نهائي پروژه تحقيقاتي، انتشارات موسسه تحقيقات پنبه كشور، ۶۴ صفحه.
5. برزعلي، م.، ف.  قزلي.  و م. موحدي.  (۱۳۷۹).  توسعة كشاورزي، گامي در جهت كاهش فقر كشاورزان كم درآمد.  مجلة كشاورزي و صنعت،  ۲۸-۳۱ ،۱۷٫
6. بي نام.  (۱۳۸۲). بانك اطلاعات كشاورزي ايران.  ادارة كل آمار و اطلاعات، معاونت برنامه ريزي و بودجه وزارت كشاورزي، ۲۱۶ صفحه.
7. حاجي زاده، ا.  (۱۳۶۹).  خاك شناسي كشاورزي.  چاپ اول، مركز انتشارات دانشگاه آزاد اسلامي، ۱۷۶ صفحه.

دانلود فايل