۱-۱- مقدمه:

موضوع اين رساله « مباني و مستندات قر آني و روايي نظام فلسفي شيخ اشراق «سهروردي» است .

 تا آنجا كه بنده سراغ دارم تا كنون در اين زمينه كمتر كسي تحقيق جامعي انجام داده و اين بعد از ابعاد دو مباني نظام فلسفي شيخ شهاب الدين سهروردي را به طور تخصصي مورد مطالعه و تحقيق قرار داده است.

لذا حقير با بضاعت بسيار كم و بدون ادعا در پرتو عنايت حضرت ولي عصر (عج) سعي نمودم از لا به لاي كتب و رسائل حكيم اشراقي شيخ شهاب الدين سهروردي و ساير تاليفاتي كه درباره اين مكتب فلسفي نگاشته شده است رسالت خود را به منصه ظهور برسانم تا چه قبول افتد و چگونه در نظر آيد.

همتم بدرقه راه كن اي طائر قدس                      كه دراز است ره مقصد و من نو سفرم

اميد آن است كه صاحبان خرد و انديشه و جويندگان معرفت  در بر خورد با معايب و نواقص اين اثر از در اغماض در آيند و چون خداي ارحم الراحمين بنده پروري كنند و ما را مورد لطف و عنايت خود قرار دهند.

شايان ذكر اين كه نظر به گستردگي موضوع و تفرق و پراكندگي استنادات سهروردي به متون ديني بر آثار و مكتوباتش، براي پرهيز از نظام گسيختگي و ايجاد نظم هر چه بيشتر مباحث اين پايان نامه، ندارنده سعي نموده‌است مطالبي را كه شيخ اشراق در آنها به آيات و روايات متعدد استناد جسته است حتي المقدور در چهار موضوع ذيل بسته بندي كند و به بحث و بررسي و نحوه استدلال شيخ اشراق با آنها بپردازد :

۱- علم النفس ۲- معرفت واج الوجود ۳- نور و ظلمت ۴- عالم عقول

در ضمن شيخ اشراق در مباحث جسم، جوهر، عرض و تعريف هيچگونه استنادي به آيات قرآني و روايات نداشته است.

فهرست مطالب

   عنوان                                                                                              صفحه

اول فصل: كليات…………………………………………………………………………………………………………۱

 ۱-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………….۲

۱-۲ سؤالات اصلي تحقيق…………………………………………………………………………..۳

۱-۳  ضرورت تحقيق………………………………………………………………………………….۵

۱-۴ هدف تحقيق………………………………………………………………………………………۵

۱ – ۵ روش تحقيق……………………………………………………………………………………..۵٫

۱-۶ زندگي سهروردي……………………………………………………………………………….۶

۱-۷ مكتب اشراق………………………………………………………………………………………۸

۱-۸  لزوم تمسك به كتاب قرآن و سنت………………………………………………………۱۰

۱-۹ تاويل فلسفي آيات……………………………………………………………………………..۱۲

۱-۱۰ تلفيق آراء و تاويل آيات……………………………………………………………………۱۴

۱-۱۱ جمع بندي فصل اول…………………………………………………………………………۱۷

فصل دوم: معرفت نفس……………………………………………………………………………………………۱۸

۲-۱ سير تاريخي بحث معرفت نفس……………………………………………………………..۱۹

۲-۲ ابن سينا …………………………………………………………………………………………….۲۲

۲-۳ نفس چيست………………………………………………………………………………………۲۳

۲-۴  در معاني واژه نفس…………………………………………………………………………….۲۵

۲-۵ برهان سهروردي در تجرد نفس……………………………………………………………..۲۷

۲-۶ ديدگاه شيخ اشراق درباره حدوث نفس………………………………………………….۲۹

۲-۶-۱ طريق ديگر……………………………………………………………………………………۳۳

۲-۶-۲ برهان ديگر……………………………………………………………………………………۳۳

۲-۷ بقاي نفس………………………………………………..     …………………………………..۳۴

 ۲-۸ مراتب نفس ارديدگاه شيخ اشراق………………………………………………………۳۹

 ۲-۹ احوال نفس…………………………………………………………………………………..۴۳

۲-۱۰ مقايسه خلقت نبات و حيوان و انسان…………………………………………………۴۶

۲-۱۱ هدايت عامه…………………………………………………………………………………۵۱

۲- ۱۲ نفوس بشري………………………………………………………………………………..۵۳

۲-۱۴ تكامل نفس ناطقه از نظرشيخ اشراق………………………………………………….۵۵

۲- ۱۴  نفس ناطقه جسماني نيست…………………………………………………………….۵۶

۲-۱۵ عقل و نفس…………………………………………………………………………………۵۹

۲-۱۶ قواي نفس…………………………………………………………………………………..۶۱

۲-۱۷ نفس آسماني و نفس ارضي…………………………………………………………….۶۲

۲-۱۸ مناسبت بين نفس ناطقه وروح حيواني……………………………………………….۶۴

۲-۱۹ جمع بندي فصل دوم………………………………………………………………………۶۵

فصل سوم: واجب الوجود…………………………………………………………………..۶۷

۳-۱ افق خداشناسي در حكمت شيخ اشراق…………………………………………………۶۸

۳-۲ در اثبات واجب الوجود…………………………………………………………………….۷۰

۳-۲-۱ برهاني ديگر………………………………………………………………………………..۷۱

۳-۲-۲ برهاني ديگر از حكمه الاشراق………………………………………………………..۷۳

۳-۳ وجود نفس ناطقه دليلي بر وجود خدا…………………………………………………..۷۴

۳-۴ فعل واجب الوجود………………………………………………………………………….۷۸

۳-۵-  صفات واجب الوجود……………………………………………………………………۸۴

۳-۵-۱ غني مطلق………………………………………………………………………………….۸۶

۳-۵-۲ جواد حقيقي………………………………………………………………………………۹۰

۳-۵-۳ اراده واجب الوجود……………………………………………………………………..۹۳

۳-۵-۴ قضا و قدر الهي…………………………………………………………………………..۹۴

۳-۵-۵ علم باري تعالي…………………………………………………………………………..۹۸

۳-۵-۶ واجب الوجود خير محض است…………………………………………………..۱۰۰

۳-۶ جمع بندي فصل سوم…………………………………………………………………….۱۰۲

۴- فصل چهارم: نور و ظلمت…………………………………………………………………۱۰۳

۴-۱ نور و ظلمت دو واژه كليدي حكمت اشراق……………………………………….۱۰۴

  ۴٫-۲ خدا نورالانوار است………………………………………………………………………۱۰۸

۴-۳ هو رخش…………………………………………………………………………………… ۱۱۱

۴-۴ تقسيم عوالم…………………………………………………………………………………۱۱۶

۴-۵ نسبت بين موجودات عوالم……………………………………………………………..۱۱۶

۴-۶ تبيين صدور عالم از نورالانوار………………………………………………………….۱۱۸

۴-۷ صادر اول ازواحد حقيقي يا نورالانوار………………………………………………..۱۱۹

۴-۸جمع بندي فصل چهارم نور و ظلمت………………………………………………….۱۲۱

۵-فصل پنجم: عقول مجرد…………………………………………………………………….۱۲۲

۵-۱ عقول…………………………………………………………………………………………..۱۲۳

۵-۲ الواحد لايصدر عنه الا الواحد…………………………………………………………..۱۲۶

۵ -۳ قاعده امكان اشرف……………………………………………………………………….۱۲۸

۵-۴ وجه تمايز عقول و جايگاه آن درحكمت اشراق با حكمت مشاء…………….۱۳۰

۵-۵ ويژگي هاي عالم عقول ازديدگاه شيخ اشراق……………………………………..۱۳۱

۵-۶ مراتب مختلف عقول كه واسطه آفرينش هستند از ديدگاه شيخ اشراق……..۱۳۵

۵-۷ عقل فعال ازنظرشيخ اشراق……………………………………………………………….۱۳۷

۵-۸ عقل فعال واسطه در آفرينش نفوس انساني………………………………………….۱۳۹

۵-۹ برتري انسان بر فرشته……………………………………………………………………..۱۴۰

۵-۱۰جمع بندي فصل پنجم……………………………………………………………………….۱۴۳

۶- فصل ششم نتيجه گيري…………………………………………………………………………………….۱۴۵

منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………………………….۱۵۰

منابع ومآخذ:

1. الهي قمشه اي، مهدي، ترجمه قرآن كريم ،انتشارات الهادي،.
2. الهي قمشه اي، مهدي،۱۳۸۲ ، شرح خطبه توحيديه، مقدمه و پاورقي محمدرضا غياثي كرماني، قم، دفتر انتشارات اسلامي،.
3. ابن سينا،۱۳۸۳ ، رساله نفس، با مقدمه و حواشي و تصحيح دكتر موسي عميد، انتشارات دانشگاه بوعلي سينا همدان،.
4. ابن سينا،۱۳۳۳ه‍ .ش،  دانشنامه علائي، ج۲، محمد معين،.
5. ابن سينا،۱۳۶۳ ه‍ .ش ، الشفاء، ابراهيم مدكور، ايران،.
6. ابن مسكويه  ، ۱۳۱۹ ق ، فوز الاصغر، مصر،.
7. ابوريان، محمد علي،  ۱۳۷۲،  مباني فلسفي اشراق، ترجمه محمد علي شيخ، انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي تهران،.

دانلود فايل