۱- مقدمه:
قدرت، نفوذ و
اقتدار واژه‌هائي هستند كه در دنياي سياست زياد شنيده مي‌شود
لكن‌استفاده از آن منحصر به اين قلمرو نيست. در تمام سطوح زندگي
اجتماعي ما با عامل‌قدرت سر و كار داريم: قدرت متكي به قانون، قدرت
متكي به زور. قدرت پاسبان سرگذربراي آنكه خطاي رانندگي شما را
جريمه كند يا ان را با ديده اغماض بنگرد. قدرت بقال محل‌كه از فروش
شير به شما خودداري كند. قدرت يك بوروكرات خرده پا كه شما را
ساعتهادر صف طويل معظل كرده و يا روزها ازين اداره به آن اداره
پاس بدهد. قدرت امير و وزرووكيل، قاضي، قدرت جاني دزد و آدم كشي
كه با سلاح سرد يا گرم جان، مال و ناموس‌شما را تهديد كند. قدرت
صاحبخانه براي آنكه با توسل به شگردهاي مختلف اثاثيه وزندگي شما
را به خيابان بريزد. قدرت طلبكار و رباخوار براي آنكه شما را روانه
زندان كند.قدرت خانم خانه براي آنكه اراده خود را به شوهر تحميل
كند. قدرت تنبيه كردن، قدرت‌بخشيدن، قدرت دوست داشتن، قدرت اعتراف
به گناه…
سرمايه‌داري كه با يك تلفن ميليونها دلار و
ريال را جابجا مي‌كند. نيز نوعي قدرت واختيار اقتصادي و مالي دارد.
مناسبات فرمانده با زيردست، كارفرما با كارگر، ارباب بارعيت، حكومت
با مردم نيز نوعي رابطه قدرت است: قدرت سازماني، قدرت اقناعي…
در
سطح بين‌المللي نيز قدرت و نفوذ و اقتدار بطرق ديگر مطرح است. مثلاً
مقامي كه‌اختيار اعلان جنگ يا صلح را دارد داراي قدرت است؛ و يا
دولتي كهداراي تكنولوژي ياسلاح منحصر بفردي است نيز داراي نوعي
قدرت مي‌باشد: قدرت تهاجمي، تدافعي، قدرت‌بازدارندگي…
قدرت
اقتصادي، قدرتنظامي، قدرت سياسي و… بالاخره قدرت ملي كه عناصر
وعوامل متعدد را در شمول خود مي‌گيرد، همه اصلاحاتي هستند كه در
نوشته‌هاي سياسي،علمي و محاورات روزمره و وسائل ارتباط جمعي مكرراً
بگوش مي‌خورد.
فهرست مطالب
فصل اول
۱- مقدمه
۲- پديده قدرت
۳- انگيزه كسب قدرت
۴- تفكيك مفاهيم «قدرت» و «نيرو»
فصل دوم
۱- قدرت در علوم سياسي
۲- قدرت در فلسفه سياسي
۳- سياست علم قدرت يا علم دولت؟
۴- بافت قدرت سياسي در جامعه
فصل سوم
۱- قدرت نظامي و سياست دفاعي
۲- دكترين نظامي و استراتژي
۳- قدرت و سياست كسب برتري
الف – قدرت دريائي (نقد نظريه ماهان)
ب – قدرت زميني نقد نظريه «مكيندر»
ج – قدرت هوائي نقد نظريه «دوهه»
فصل چهارم
آثار موازنة قدرت در سياست بين‌الملل
عناصر تشكيل دهندة قدرت
۱- ايدئولوژي
۲- عوامل اجتماعي – انساني
۳- عوامل سياسي
۴) عوامل جغرافيايي
۵- عوامل نظامي
۶- عوامل اقتصادي
جمعبندي ويژگيهاي قدرت
فصل پنجم
مبحث اول – سير تاريخي مسأله توسل به زور
توسل به زور قبل از ميثاق ملل متحد
توسل به زور براساس ميثاق ملل متحد
پيمانهاي مربوط به رفع نقائص ميثاق ملل متحد
الف ـ معاهدة لوكارنو (اول دسامبر ۱۹۲۵)
ب – پيمان بريان – كلوگ (۲۷ اوت ۱۹۲۷)
توسل به زور براساس منشور ملل متحد
آيا تحريم توسل به زور براساس منشور ملل متحد، تحريم عام است يا خاص؟
الف – نظريه تحريم خاص
ب – نظريه تحريم عام
مبحث دوم – بررسي موارد ممنوع و مجاز توسل
به زور در حقوق بين‌الملل جديد
تهاجم نظامي به سرزمين دولتديگر براي تصرف و تسلط بر آن
دفاع از خود در برابر تهاجم نظامي دولت ديگر (دفاع مشروع انفرادي)
دفاع پيشگيرانه در برابر تهاجم نظامي قريب الوقوع دولت ديگر
الف – نظريه مشروعيت دفاع پيشگيرانه
ب – نظرية عدم مشروعيت دفاع پيشگيرانه
دفاع از دولت ديگر در برابر تهاجم نظامي دولت ثالث به آن (دفاع‌مشروع جمعي)
مداخله نظامي براي حفظ جان و مال اتباع، در كشور ديگر
مداخله نظامي تلافي جويانه
مداخلة نظامي بشر دوستانه
الف – نظريه طرفداران مداخله انساندوستانه
ب – نظريه مخالفين مداخله بشر دوستانه
مداخله نظامي براي كمك به دولت ديگر در سركوبي شورشيان(دخالت با رضايت دولت تقاضاكننده)
مداخله نظامي براي كمك به شورشيا در كشور ديگر
مداخله نظامي براي كمك به نهضت‌هاي استقلال طلب
۱- شاخصهاي برآورد قدرت
۲- نسبيت قدرت
۳- محاسبه سرانگشتي قدرت
۴- سراب قدرت
۵- افسانه توازن قدرت
۶- قدرت و بازدارندگي
۷- قدرت و اخلاق
منابع
منابع
۱- مهدي مطهرنيا، تبيين نوين بر مفهوم قدرت در سياست و روابط بين‌الملل،وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات، ۱۳۷۸٫
۲- دكتر علي اصغر كاظمي، نقش قدرت در جامعه و روابط بين‌الملل، نشر قومس،۱۳۶۹٫
۳- دكتر سيد عبدالعالي قوام، اصول سياست خارجي و سياست بين‌الملل، انتشارات‌سمت، ۱۳۸۴٫
۴- حميد حيدري، توسل به زور در روابط بين‌الملل از ديدگاه حقوق بين‌الملل‌عمومي، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۶٫
۵- سيد حسين سيف زاده، اصول روابط بين‌الملل (الف و ب)، نشر ميزان، ۱۳۸۵٫
۶-
ريمون آرون، مراحل اساسي انديشه در جامعه‌شناسي، ترجمه باقر
پرهام،تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامي، ۱۳۶۴٫
۷- دكتر سيد علي اصغر كاظمي، مديريت بحران‌هاي بين‌المللي، تهران، دفترمطالعات سياسي و بين‌المللي، ۱۳۶۸٫
۸- اسميت آنتوني، ژئوپلتيك، اطلاعات، ترجمه فرهنگ رجايي تهران، علمي -فرهنگي ۱۳۷۳٫
دانلود فايل
