۱-۱- مقدمه:
موضوع اين رساله « مباني و مستندات قر آني و روايي نظام فلسفي شيخ اشراق «سهروردي» است .
تا
آنجا كه بنده سراغ دارم تا كنون در اين زمينه كمتر كسي تحقيق جامعي انجام
داده و اين بعد از ابعاد دو مباني نظام فلسفي شيخ شهاب الدين سهروردي را به
طور تخصصي مورد مطالعه و تحقيق قرار داده است.
لذا حقير
با بضاعت بسيار كم و بدون ادعا در پرتو عنايت حضرت ولي عصر (عج) سعي نمودم
از لا به لاي كتب و رسائل حكيم اشراقي شيخ شهاب الدين سهروردي و ساير
تاليفاتي كه درباره اين مكتب فلسفي نگاشته شده است رسالت خود را به منصه
ظهور برسانم تا چه قبول افتد و چگونه در نظر آيد.
همتم بدرقه راه كن اي طائر قدس كه دراز است ره مقصد و من نو سفرم
اميد
آن است كه صاحبان خرد و انديشه و جويندگان معرفت در بر خورد با معايب و
نواقص اين اثر از در اغماض در آيند و چون خداي ارحم الراحمين بنده پروري
كنند و ما را مورد لطف و عنايت خود قرار دهند.
شايان ذكر
اين كه نظر به گستردگي موضوع و تفرق و پراكندگي استنادات سهروردي به متون
ديني بر آثار و مكتوباتش، براي پرهيز از نظام گسيختگي و ايجاد نظم هر چه
بيشتر مباحث اين پايان نامه، ندارنده سعي نمودهاست مطالبي را كه شيخ اشراق
در آنها به آيات و روايات متعدد استناد جسته است حتي المقدور در چهار
موضوع ذيل بسته بندي كند و به بحث و بررسي و نحوه استدلال شيخ اشراق با
آنها بپردازد :
۱- علم النفس ۲- معرفت واج الوجود ۳- نور و ظلمت ۴- عالم عقول
در ضمن شيخ اشراق در مباحث جسم، جوهر، عرض و تعريف هيچگونه استنادي به آيات قرآني و روايات نداشته است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
اول فصل: كليات…………………………………………………………………………………………………………۱
۱-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………….۲
۱-۲ سؤالات اصلي تحقيق…………………………………………………………………………..۳
۱-۳ ضرورت تحقيق………………………………………………………………………………….۵
۱-۴ هدف تحقيق………………………………………………………………………………………۵
۱ – ۵ روش تحقيق……………………………………………………………………………………..۵٫
۱-۶ زندگي سهروردي……………………………………………………………………………….۶
۱-۷ مكتب اشراق………………………………………………………………………………………۸
۱-۸ لزوم تمسك به كتاب قرآن و سنت………………………………………………………۱۰
۱-۹ تاويل فلسفي آيات……………………………………………………………………………..۱۲
۱-۱۰ تلفيق آراء و تاويل آيات……………………………………………………………………۱۴
۱-۱۱ جمع بندي فصل اول…………………………………………………………………………۱۷
فصل دوم: معرفت نفس……………………………………………………………………………………………۱۸
۲-۱ سير تاريخي بحث معرفت نفس……………………………………………………………..۱۹
۲-۲ ابن سينا …………………………………………………………………………………………….۲۲
۲-۳ نفس چيست………………………………………………………………………………………۲۳
۲-۴ در معاني واژه نفس…………………………………………………………………………….۲۵
۲-۵ برهان سهروردي در تجرد نفس……………………………………………………………..۲۷
۲-۶ ديدگاه شيخ اشراق درباره حدوث نفس………………………………………………….۲۹
۲-۶-۱ طريق ديگر……………………………………………………………………………………۳۳
۲-۶-۲ برهان ديگر……………………………………………………………………………………۳۳
۲-۷ بقاي نفس……………………………………………….. …………………………………..۳۴
۲-۸ مراتب نفس ارديدگاه شيخ اشراق………………………………………………………۳۹
۲-۹ احوال نفس…………………………………………………………………………………..۴۳
۲-۱۰ مقايسه خلقت نبات و حيوان و انسان…………………………………………………۴۶
۲-۱۱ هدايت عامه…………………………………………………………………………………۵۱
۲- ۱۲ نفوس بشري………………………………………………………………………………..۵۳
۲-۱۴ تكامل نفس ناطقه از نظرشيخ اشراق………………………………………………….۵۵
۲- ۱۴ نفس ناطقه جسماني نيست…………………………………………………………….۵۶
۲-۱۵ عقل و نفس…………………………………………………………………………………۵۹
۲-۱۶ قواي نفس…………………………………………………………………………………..۶۱
۲-۱۷ نفس آسماني و نفس ارضي…………………………………………………………….۶۲
۲-۱۸ مناسبت بين نفس ناطقه وروح حيواني……………………………………………….۶۴
۲-۱۹ جمع بندي فصل دوم………………………………………………………………………۶۵
فصل سوم: واجب الوجود…………………………………………………………………..۶۷
۳-۱ افق خداشناسي در حكمت شيخ اشراق…………………………………………………۶۸
۳-۲ در اثبات واجب الوجود…………………………………………………………………….۷۰
۳-۲-۱ برهاني ديگر………………………………………………………………………………..۷۱
۳-۲-۲ برهاني ديگر از حكمه الاشراق………………………………………………………..۷۳
۳-۳ وجود نفس ناطقه دليلي بر وجود خدا…………………………………………………..۷۴
۳-۴ فعل واجب الوجود………………………………………………………………………….۷۸
۳-۵- صفات واجب الوجود……………………………………………………………………۸۴
۳-۵-۱ غني مطلق………………………………………………………………………………….۸۶
۳-۵-۲ جواد حقيقي………………………………………………………………………………۹۰
۳-۵-۳ اراده واجب الوجود……………………………………………………………………..۹۳
۳-۵-۴ قضا و قدر الهي…………………………………………………………………………..۹۴
۳-۵-۵ علم باري تعالي…………………………………………………………………………..۹۸
۳-۵-۶ واجب الوجود خير محض است…………………………………………………..۱۰۰
۳-۶ جمع بندي فصل سوم…………………………………………………………………….۱۰۲
۴- فصل چهارم: نور و ظلمت…………………………………………………………………۱۰۳
۴-۱ نور و ظلمت دو واژه كليدي حكمت اشراق……………………………………….۱۰۴
۴٫-۲ خدا نورالانوار است………………………………………………………………………۱۰۸
۴-۳ هو رخش…………………………………………………………………………………… ۱۱۱
۴-۴ تقسيم عوالم…………………………………………………………………………………۱۱۶
۴-۵ نسبت بين موجودات عوالم……………………………………………………………..۱۱۶
۴-۶ تبيين صدور عالم از نورالانوار………………………………………………………….۱۱۸
۴-۷ صادر اول ازواحد حقيقي يا نورالانوار………………………………………………..۱۱۹
۴-۸جمع بندي فصل چهارم نور و ظلمت………………………………………………….۱۲۱
۵-فصل پنجم: عقول مجرد…………………………………………………………………….۱۲۲
۵-۱ عقول…………………………………………………………………………………………..۱۲۳
۵-۲ الواحد لايصدر عنه الا الواحد…………………………………………………………..۱۲۶
۵ -۳ قاعده امكان اشرف……………………………………………………………………….۱۲۸
۵-۴ وجه تمايز عقول و جايگاه آن درحكمت اشراق با حكمت مشاء…………….۱۳۰
۵-۵ ويژگي هاي عالم عقول ازديدگاه شيخ اشراق……………………………………..۱۳۱
۵-۶ مراتب مختلف عقول كه واسطه آفرينش هستند از ديدگاه شيخ اشراق……..۱۳۵
۵-۷ عقل فعال ازنظرشيخ اشراق……………………………………………………………….۱۳۷
۵-۸ عقل فعال واسطه در آفرينش نفوس انساني………………………………………….۱۳۹
۵-۹ برتري انسان بر فرشته……………………………………………………………………..۱۴۰
۵-۱۰جمع بندي فصل پنجم……………………………………………………………………….۱۴۳
۶- فصل ششم نتيجه گيري…………………………………………………………………………………….۱۴۵
منابع ومآخذ……………………………………………………………………………………………………….۱۵۰
منابع ومآخذ:
- الهي قمشه اي، مهدي، ترجمه قرآن كريم ،انتشارات الهادي،.
- الهي قمشه اي، مهدي،۱۳۸۲ ، شرح خطبه توحيديه، مقدمه و پاورقي محمدرضا غياثي كرماني، قم، دفتر انتشارات اسلامي،.
- ابن سينا،۱۳۸۳ ، رساله نفس، با مقدمه و حواشي و تصحيح دكتر موسي عميد، انتشارات دانشگاه بوعلي سينا همدان،.
- ابن سينا،۱۳۳۳ه .ش، دانشنامه علائي، ج۲، محمد معين،.
- ابن سينا،۱۳۶۳ ه .ش ، الشفاء، ابراهيم مدكور، ايران،.
- ابن مسكويه ، ۱۳۱۹ ق ، فوز الاصغر، مصر،.
- ابوريان، محمد علي، ۱۳۷۲، مباني فلسفي اشراق، ترجمه محمد علي شيخ، انتشارات دانشگاه شهيد بهشتي تهران،.
دانلود فايل
آرديني اوخو